7)

Λαογραφικό και Ζωολογικό Μουσείο Νέων Ψαθαδων
    |  ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ   ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ  |  Η ΕΚΔΟΣΗ  | 

προηγούμενο κεφάλαιο   |   επόμενο κεφάλαιο


 

 

 

     Το Δημοτικό σχολείο Ν. Ψαθάδων, στέγαζε το Λαογραφικό και Ζωολογικό Μουσείο, ιδιωτική συλλογή του ιεροδιδασκάλου π. Γεωργίου Κομνίδη, την οποία ξεκίνησε την εποχή που ήταν ιεροδιδάσκαλος στους Γιατράδες Μεταξάδων (1965) και  όταν διορίστηκε στους Ν. Ψαθάδες (1975), την μετέφερε στο υπόγειο του δημοτικού σχολείου, που όταν αυτό έκλεισε το κατέλαβε ολόκληρο, μέχρι το 2002. Τότε συνταξιοδοτήθηκε ως ιερέας και την πήρε μαζί του στο σπίτι του στη Νέας Χιλή Αλεξανδρουπόλεως. Τα εκθέματα περιλαμβάνουν ταριχευμένα πουλιά και ερπετά, δέντρα από το απολιθωμένα δάσος που ξεκινά από τις εκβολές του Έβρου και φθάνει στο Τρίγωνο, σπάνια πετρώματα από τα σπήλαια της Θράκης, τοπικές ενδυμασίες, μια πήλινη κολυμβήθρα και Θρακιώτικα μουσικά όργανα. Η συνεισφορά του ιεροδιδασκάλου που δημιούργησε και συντηρεί αυτό το μουσείο μόνος είναι τεράστια στην κοινωνία των Ψαθάδων και ευρύτερα στην περιοχή του Διδυμοτείχου.

     Αλλά ας δούμε μια αφήγηση από ένα οδοιπορικό του INTERNET με κάποιες δικές μου και άλλων προσθήκες.

    Λίγα χιλιόμετρα βορειότερα βρίσκονται οι Νέοι Ψαθάδες, μικρό χωριό και άσημο που οι κάτοικοι του ήρθαν απ' την άλλη όχθη του Έβρου, τους παλιούς Ψαθάδες που τους αγναντεύουν ακόμα με νοσταλγία. Άσημο θα ήταν το χωριό και το προσπερνά αδιάφορα ο αδαής ταξιδιώτης. Όμως εδώ σε τούτο το ακριτικό μέρος υπηρετεί ένας ιεροδιδάσκαλος που δεν αρκείται μονάχα να φωτίζει τις ψυχές των μαθητών του και να μεταδίνει το λόγο του θεού στους χωριανούς. Ο παπα Γεώργιος Κομνίδης έβλεπε γύρω του έναν πλούσιο ζωικό κόσμο που άρχισε σιγά-σιγά να εξαφανίζεται. Έβλεπε γύρω του τα παλιά εργαλία τα σύνεργα του σπιτιού και τις πατρογονικές φορεσιές ν’ αποσύρονται πια από την καθημερινή χρήση, γηραιοί απόμαχοι μιας ζωής που είχε κάποτε νόημα και λειτουργικότητα, ν’ αποσύρονται στο σκουπιδαριό των άχρηστων πραγμάτων και στην καταστροφή. Κι' άπλωσε το χέρι του ο παπάς, ο δάσκαλος, όπως τ’ απλώνει για να ευλογήσει και να χαϊδέψει τα παιδιά. Τ’ άπλωσε για να δώσει στέγη και καταφύγιο σ' αυτά τα παλιά αγαπημένα αντικείμενα που άσπλαχνο το χέρι του σύγχρονου ανθρώπου τα παραπέταξε στο κρύο και στη λησμονιά.

     Και γέμισε το υπόγειο του Μονοθέσιου Σχολείου των Ψαθάδων από παλιές στολές, από αγροτικά εργαλεία, από σπιτικά σκεύη φτιαγμένα κάποτε με κόπο, αλλά και με κέφι και μεράκι. Μουχάνια και φυσερά από παλιά σιδεράδικα, λανάρια για το μαλλί, τσικρίκια και ανέμες για το μάζεμα της κλωστής, αργαλειοί για τα ρούχα και για τις ψάθες, πέτρινες στρογγυλές πλάκες, τα "σάτσια" για το ψήσιμο της λαγκίτας, (της κρέπας των σύγχρονων), και γάστρες για τις πίτες, πατητήρια σταφυλιών, ξύλινα υδροδοχεία γεωργών τα "γιατίκια" και ντουρβάνες για το βούτυρο και δοκάνες για το αλώνισμα, παγίδες για τ' αγρίμια κι' ένα σωρό άλλα αντικείμενα "ων ουκ εστίν αριθμός".

     Υπάρχουν και βιτρίνες στο υπόγειο όπου έχει ταξινομηθεί ο πλούτος της ζωικής και της φτερωτής πανίδας του Έβρου ταριχευμένος από το έμπειρο χέρι του Παπαγιώργη. Μαντεύεις τον κόπο και το μακρύ χρόνο της δουλειάς αυτού του φωτισμένου λευίτη και δάσκαλου. Για να μπορέσει να κάνει πιο εποπτική τη διδασκαλία στους μαθητές του. Που επεκτείνει τη συγκέντρωση του εποπτικού υλικού και με μέλη του ανθρώπινου σώματος όπως έχουν βγει από το νυστέρι του χειρούργου. [Επίσης υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα εκθέματα, όπως απολιθώματα και συλλογές φυτών.] Ίσως τούτος ο παπάς αυτού του ακριτικού χωριού του Έβρου θα μπορούσε να εξελιχτεί σε Μέντελ της εποχής μας αν βέβαια του παρέχονταν κάποια ενθάρρυνση στην τόσο κοινωφελή δραστηριότητα του.

     Ενθουσιώδεις είναι οι εντυπώσεις των επισκεπτών. "Θέλω να συγχαρώ με όλη μου την καρδιά τον Παπαγιώργη που με το προσωπικό του Μουσείο εξηγεί τη φύση και ζωντανεύει την παράδοση στις ψυχές των παιδιών", γράφει [στο βιβλίο των επισκεπτών] η κ. Ιωάννα Τσάτσου, [σύζυγος του αειμνήστου Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου (1974-1975). Ακόμη, μεταξύ πολλών άλλων, έχουν γράψει σ’ αυτό το βιβλίο κι οι ηθοποιοί Μαρία Αλιφέρη και Χρήστος Πολίτης].

     Οι λόγοι επαίνου και ενθάρρυνσης όμως μόνοι δεν αρκούν. Γιατί μόνο αυτοί δεν εμποδίζουν τα εκθέματα ν' ασφυκτιούν και να σαπίζουν μέσα στην υγρασία των 50 τετραγωνικών μέτρων του υπογείου του σχολείου. Κι' αυτός ο ζωντανός πυρήνας της διατήρησης της πανάρχαιης τοπικής ψυχής έχει ανάγκη από συντήρηση. Και η αδιαφορία των γύρω τραυματίζει την ψυχή του ανθρώπου έστω κι' αν είναι Λειτουργός του Υψίστου. Ευτυχώς που τα φωτεινά μάτια των παιδιών δίνουν κουράγιο στην ψυχή του δάσκαλου. Αυτά τα μάτια των παιδιών, αυτά τα πρόσωπα των παιδιών πρέπει να γελούν πάντα. Κύριοι αρμόδιοι βοηθάτε να γελούν πάντα τα πρόσωπα των παιδιών των Ψαθάδων.

     Τελειώνοντας για το χώρο του σχολείου, που στέγασε και το μουσείο, να σημειώσω ότι εκεί, μέχρι τα μέσα του ’90, στηνόταν και το εκλογικό κέντρο των Ν. Ψαθάδων.

 

 

αρχή